پروپوزال در واقع پیشنهاد پژوهشی است که در روند پایان نامه نویسی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. دانشجویان تنها در صورتی می توانند اقدام به نوشتن پایان نامه خود بنمایند تا پروپوزال و یا همان پیشنهاد پژوهشی شان توسط استاد مربوطه تأیید گردد. پروپوزال نویسی با ارائه یک موضوع آغاز می شود که معمولاً با ارائه یک سوال صورت می گیرد. پس از آن می بایست پژوهشگر سوال مورد نظر را ریشه یابی نموده و دلایل بوجود آمدن سوال مورد نظر در ذهن خود را شرح داده و نسبت به پاسخ آن بدنبال راه حل و راهکار باشد. ناگفته نماند پژوهشگر می باید محدوده مکانی و زمانی خود و اهمیت موضوع در جامعه علمی را مشخص نماید. تحقیق در زمینه موضوع مورد نظر پژوهشگر علاوه بر اینکه باید از پیشینه کاملی برخوردار باشد، در عین حال می باید جدید و بر پایه تحقیقات گذشته و همچنین کامل کننده آنها باشد.
در پروپوزال نویسی ابتدا اهداف و فرضیه ها را مشخص می نمایند و پس از آن اهداف کلی و جزئی تحقیق از یکدیگر تفکیک می شوند. پژوهشگر می بایست فرضیه ها و حدس و گمان های خویش را در زمینه بوجود آمدن موضوع بوجود آمده مشخص نماید و توضیحات کاملی در این بازه ارائه نماید.
پروپوزال نویسی دکتری چگونه است؟
همانطور که در بخش قبل بیان شد، پروپوزال در واقع یک طرح و یا موضوعی از هدف پایان نامه است. در پروپوزال نویسی دکتری پژوهشگر باید موضوعی را انتخاب نماید که جدید و نو باشد و علاوه بر این دلایل کافی برای متقاعد کردن کمیته علمی دانشکده خود نسبت به موضوع فوق را داشته باشد. نوشتن و فرمت پروپوزال در مقطع دکتری از یک رشته به رشته دیگر متفاوت است و می باید قبل از نوشتن پروپوزال دکتری دستورالعمل و آئین نامه دانشگاه را مورد توجه قرار داد. در مرحله اول بهتر است با استاد راهنمای خود نسبت به موضوع پروپوزال خود مشورت نمود. زیرا اولین فردی که پروپوزال دانشجو را به دقت مورد بررسی قرار می دهد، استاد راهنماست و بخش هایی که نیاز به اصلاح دارند، توسط استاد راهنما مشخص می شود. از مهمترین استراتژی هایی که در انتخاب موضوع پروپوزال اهمیت دارند به شرح زیر است:
- موضوع انتخاب شده به تناسب نیاز جامعه و شرایط کشور و دانشگاه باشد
- عملی بودن موضوع انتخاب شده
- انتخاب موضوعی که منبع کافی برای تحقیق در آن زمینه وجود داشته باشد.
چگونگی پروپوزال نویسی تجاری
همانطور که گفتیم پروپوزال نویسی در رشته های مختلف با یکدیگر متفاوت است. برای نوشتن یک پروپوزال تجاری می باید در ابتدا خلاصه ای از پروژه و یا تجارت خود را بیان نمود. پس از آن بدنه اصلی پروژه که تمامی جزئیات، تصاویر و نمودارها را در بر دارد، ارائه نمود. در نهایت می بایست پژوهشگر مشتری خود را راهنمائی نماید تا چگونه کار را ادامه دهد. پس از نوشتن پروپوزال نوبت آن است تا پروپوزال خود را از لحاظ ساختاری و نگارشی ویرایش نمائید. زیرا معمولاً پروپوزال هایی که دارای غلط های املایی هستند تصویر خوبی در ذهن مشتری ایجاد نمی کنند. پس بهتر از تا حد امکان از مشکلات پیش پا افتاده پروپورال تجاری جلوگیری نمود.
چطور یک پروپوزال پزشکی بنویسیم؟
نوشتن پروپوزال پزشکی در مقایسه با دیگر رشته نیاز به دقت و ظرافت بیشتری دارد. در ابتدا پژوهشگر باید نوع مطالعه خود همچون توصیفی، آزمایشگاهی، کارآزمایی بالینی، نگاه به گذشته و آینده را تعیین نماید. علاوه بر این بیان مسأله، اهداف و نگارش و بطور کلی همگی تجربه و دقت کافی را می طلبد.
پس از تعیین موضوع پروپوزال، تحقیق مورد نظر می باید خصوصیات زیر را نیز در بر داشته باشد:
استفاده از کلمات کوتاه و رسا
تا حد امکان از عبارات ساده استفاده شود تا خواننده گیج نشود و کلمات مخفف نیز حدالامکان پرهیز گردد.
مشخص کردن مکان و زمان تحقیق در تحقیقات توصیفی بسیار پر اهمیت است.
سعی شود در عنوان تحقیق، آنچه را که محقق بدنبال آنست مشخص گردد.
دامنه تحقیقات پژوهشگر بهتر است محدود باشد.
هدف نمونه پروپوزال نویسی آماده
معمولاً پژوهشگران قبل از نگارش پروپوزال خود چندین پروپوزال آماده و تکمیل شده را مشاهده و مورد بررسی قرار می دهند. پژوهشگران بدین ترتیب بخوبی درمی یابند تا چه نکاتی را به هنگام نگارش پروپوزال خود مد نظر قرار دهند. پروپوزال در واقع مرحله ای آزمایشی برای انجام یک تحقیق عملی می باشد. در این مرحله پژوهشگر با چالش هایی روبرو می شود و بدین طریق کل طرح تحقیقی خود را مورد ارزیابی قرار می دهد. در نتیجه کیفیت کار عملی وی افزایش یافته و براحتی می تواند تحقیق موضوع مورد نظر خود را اصلاح نماید. از دیگر مزایای مشاهده نمونه پروپوزال نویسی اینست که محقق با مراحل کار خود آشنا شده و جزئیات طرح، نتایج کار و هزینه های خود را برآورد می نماید.
پروپوزال نویسی ارشد چگونه است؟
مشخص شدن موضوع پایان نامه در مقطع ارشد نیز بسیار مهم است.. از همین رو دانشجویان در این مقطع نیز برای نگارش پایان نامه خود می باید در ابتدا موضوع خود را مشخص نمایند. در این مقطع موضوع پایان نامه ارشد باید متناسب با تخصص دانشجو باشد. اگر چه نگارش پروپوزال استاندارد خاصی ندارد، اما در نظر گرفتن موارد زیر بسیار پر اهمیت است:
جدید بودن موضوع ( بدین منظور با مراجعه به سایت ایران داک می توان از تکراری نبودن موضوعات تحقیقی اطمینان یافت)
مرتبط بودن موضوع پروپوزال ارشد با رشته تحصیلی و تخصص دانشجو
موضوع پروپوزال می بایست با قوانین و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جامعه منافات نداشته باشد.
موضوع پروپوزال ارشد در زمان مورد نظر باید تکمیل گردد.
مراحل پروپوزال نویسی کدامند؟
هر دانشگاهی برای پروپوزال نویسی فرم هایی را ارائه می نماید و دانشجویان پس از تهیه فرم های مورد نظر و ثبت اطلاعات لازم می تواند اقدام به ارائه پروپوزال خود بنماید. در این بخش قصد داریم مراحل پروپوزال نویسی را ارائه نمائیم که به شرح زیر است:
مرحله اول: تعیین موضوع پروپوزال
مرحله دوم: بیان مسئله مورد نظر
مرحله سوم: پیشینه تحقیق
مرحله چهارم:تعیین اهداف تحقیق
مرحله پنجم: فرضیات پژوهش
مرحله ششم: مراحل و روش های اجرای تحقیق
مرحله هفتم: منابع